Toegankelijkheid Biblioplus “Huis van Cuijk” schiet tekort

Stichting vraagt om betere en structurele oplossingen

De Stichting Toegankelijkheid Land van Cuijk zet zich in voor een betere toegankelijkheid voor mensen met een fysieke en visuele beperking, maar is teleurgesteld in de oplossingen die de gemeente Land van Cuijk biedt voor het toegankelijk maken van het Huis van Cuijk. Dit gebouw, waarin onder andere de bibliotheek en schouwburg zijn gevestigd, blijkt niet volledig toegankelijk te zijn, vooral doordat de eerste verdieping niet bereikbaar is voor gebruikers van grote elektrische rolstoelen en rollators. Dit probleem kan gevolgen hebben voor diverse inwoners van de lokale gemeenschap die afhankelijk zijn van toegankelijke faciliteiten.

Januari 2025 | Land van Cuijk

Schermopname (7)

Belang van toegankelijkheid in een openbare bibliotheek

Toegankelijkheid in een openbare bibliotheek is cruciaal, omdat deze instelling een plek is waar iedereen – ongeacht fysieke beperkingen – toegang zou moeten hebben tot kennis, informatie en sociale interactie. Voor mensen met een handicap is dit vaak een van de weinige openbare ruimtes waar zij zelfstandig kunnen deelnemen aan culturele, educatieve en maatschappelijke activiteiten. Het gebrek aan toegankelijkheid kan ertoe leiden dat mensen zich buitengesloten voelen en minder gebruikmaken van essentiële voorzieningen.

Knelpunten en kritiek

De stichting bekritiseert de gemeente, maar ook bibliotheek Cuijk, vanwege het ontbreken van inclusiviteit in de initiële plannen voor het gebouw. Hoewel toegankelijkheid tijdens vergaderingen over de voorbereidingen, jaren geleden,  voor de integratie van Bibliotheek in het gebouw van de schouwburg wel als aandachtspunt lijkt te zijn benoemd, werden hierover in de praktijk geen concrete afspraken gemaakt of controles uitgevoerd om dit daadwerkelijk te waarborgen.

Er werd pas actie ondernomen jaren nadat klachten in de media waren verschenen. Dit wijst volgens de stichting op een fundamenteel probleem in het ontwerp- en besluitvormingsproces, zowel bij de gemeente Land van Cuijk als bij de openbare bibliotheek. Bovendien lijkt de gemeente, samen met bibliotheek, esthetische en financiële overwegingen boven toegankelijkheid te stellen.

Acties en oplossingen

De bibliotheek nam de problemen toch nog serieus en ging op 4 december 2023 in gesprek met de stichting. De stichting heeft het gebouw vervolgens twee keer formeel geïnspecteerd en schriftelijke aanbevelingen gedaan. Een belangrijke aanbeveling was het toegankelijk maken van de tweede verdieping voor grote elektrische rolstoelen en scootmobielen.

De bibliotheek stelde een rapport op met tien aanbevelingen aan de gemeente Land van Cuijk. Deze omvatten zowel eenvoudige, kostenefficiënte maatregelen als duurdere aanpassingen, zoals de installatie van een lift. De voorstellen, inclusief een liftvoorziening, werden op 24 september 2024 tijdens een kort spoedoverleg aan de stichting gepresenteerd.

Tijdens dat overleg bleek dat het voorgestelde alternatief van de stichting niet haalbaar was. De bibliotheek had verschillende liftoplossingen onderzocht en gaf aan dat de gemeente had laten weten dat de kosten van een geschikte lift te hoog waren en dat deze niet gerealiseerd zou worden. Vrijwilligers van de stichting benadrukten dat de toegankelijkheid van het tijdschriftenpodium een absolute prioriteit was, maar hun aanbeveling voor een geschikte lift bleef onverminderd staan. Desondanks lijkt de gemeente Land van Cuijk te hebben gesuggereerd dat de stichting geen lift wilde.

De betrokken vrijwilligers van de stichting vinden dat de verantwoordelijke wethouder hun adviezen onjuist en suggestief heeft weergegeven. In een bericht van De Gelderlander van 4 december 2024 staat:

“Wethouder Joost Hendriks en directeur Cyril Crutz van Blioplus legden de plannen vorige week uit aan enkele raadsleden. Afgezien van de lift is het Huis van Cuijk een succes, zei Hendriks. ‘Meer bezoekers, meer jeugd, meer senioren, meer activiteiten.’
Wethouder Joost Hendriks verklaarde dat hij ‘de nu bekende knelpunten veel liever niet had gehad’. ‘Dat is absoluut zo.’ Toch had hij misschien ook niet voor een nieuwe lift gekozen als hij alles had geweten wat hij nu weet, toen hij de keuze had. Want hoe vaak is een brede lift nu echt nodig? ‘Je weegt de investering ook naar nut en noodzaak. Dat klinkt, als je het naar het individu vertaalt, niet heel vriendelijk. Tegelijkertijd is het een brede afweging.’
‘Land van Cuijk blijft dit volgen,’ zegt Hendriks. En als er later ‘financiële ruimte is’, zal de gemeente ‘opnieuw bezien’ of er alsnog een grotere lift kan komen. Die toezegging leek een geruststellende uitwerking te hebben op de aanwezige raadsleden.”

Uit deze uitspraken blijkt dat het recht op toegankelijkheid in het Land van Cuijk, en met name in de openbare bibliotheek, niet voor iedereen geldt.

Recht op toegankelijkheid

Journalist Thijs de Lange formuleerde het op 2 december 2024 in De Volkskrant als volgt:
“In 2016 ratificeerde Nederland het VN-verdrag Handicap, waarmee het zich verplicht een samenleving te creëren waarin mensen met een handicap een leven kunnen leiden gelijkwaardig aan mensen zonder een handicap. Afgelopen zomer concludeerde het bovengenoemde VN-comité dat mensen met een handicap op bijna alle levensgebieden aan de kant staan. En dat terwijl we dus al acht jaar verder zijn.
Wanneer we mensen met een handicap helpen om hun stem te laten horen, kunnen zij vertellen hoe het beter kan. Niet omdat ze dat nou zo leuk vinden (want waarom heb je überhaupt zo’n internationale dag nodig), maar omdat ze een leven willen leiden net zoals andere mensen.”

De stichting benadrukt het fundamentele recht op toegankelijkheid voor mensen met een handicap, zoals vastgelegd in nationale en internationale wetgeving die door Nederland is onderschreven. De door de gemeente voorgestelde oplossing – het plaatsen van een rolstoel – wordt door de stichting gezien als een ‘second best’-oplossing, omdat structurele aanpassingen, zoals een aangepaste lift, vanwege de kosten zijn afgewezen door de gemeente land van Cuijk. Hoewel de stichting deze keuze niet onderschrijft en betreurt, blijft zij zich inzetten om invloed uit te oefenen op de uitvoering en kwaliteit van deze oplossing.

De stichting blijft onvermoeibaar pleiten voor een inclusieve samenleving waarin toegankelijkheid geen luxe is, maar een vanzelfsprekend recht voor iedereen. Alleen door samen te werken aan duurzame oplossingen kan een toekomst worden gerealiseerd waarin niemand wordt buitengesloten van deelname aan het maatschappelijke en culturele leven.

Tot slot onderzoekt de stichting of juridische stappen mogelijk zijn indien de gemeente geen structurele oplossing biedt. Hiermee benadrukt zij het belang van toegankelijkheid als basisvoorwaarde voor openbare voorzieningen, in lijn met een inclusieve samenleving.

 

Deel dit bericht

Heeft u zelf een interessant bericht, belangrijke informatie of weet u van een verrassende ontwikkeling over toegankelijkheid en inclusie: tip ons!